نبرد جمل (کتاب)نبرد جمل ترجمه کتاب وقعه الجمل اثر سید ضامن بن شد قم بن زین العابدین علی بن بدرالدین حسن نقیب است که نسب او با ۲۷ نسل به امام زین‌العابدین علیه‌السّلام می‌رسد و چند تن از اجداد او نقیبان علویان در مدینه منوره بودند، این کتاب توسط آقای شانه چی به فارس ترجمه شده است. [۱]
نبرد جمل (ترجمه وقعة الجمل)، ص۸-۱۰.
۱ - اهمیت کتابکتاب حاضر گر چه به لحاظ تاریخ نگارش چندان قدیمی نمی‌نماید، از آن دسته آثار تاریخی اسلامی به شمار می‌رود که بنا به دلایلی در موضوع خود حایز اهمیت است. نخست این که از معدود کتاب‌هایی است که در این زمینه- تاریخ جنگ جمل - نوشته شد و از خطر نابودی رسته است و دیگر این که علیرغم اختصار و حجم کم، در بردارنده نکاتی سودمند و حقایقی روشنگر است که خواننده را در شناخت هر چه بهتر این واقعه و دوره تاریخی که در آن واقع شده، یاری می‌دهد. به نظر می‌رسد که مؤلف قصد نداشته تاریخ واقعه جمل را با همه جزئیاتش بنگارد، بلکه مقصود او فقط اشاره به قضایای مهم و حساسی بوده که توجه به آن‌ها، علل و عوامل پدید آمدن این واقعه اسفناک و انگیزه‌های بر پا دارندگان آن را آشکار می‌سازد. واقعه‌ای که پیامدهای ناهنجار و دستاوردهای شوم آن حکومت نو پای خلیفه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را به چنان تنشی دچار کرد که به ناچار دوران کوتاه باز مانده را هم به ستیز با فرزندان نامشروع جمل سپری ساخت. از این رو مشاهده می‌کنیم که مؤلف اخباری را به صورت گزینشی نقل کرده است که گاه به جهت زمانی قرابتی با هم ندارند. [۲]
نبرد جمل (ترجمه وقعة الجمل)، ص۱۷-۵۶.
۲ - اهمیت تاریخ جنگ جملاین کتاب در عین اختصار و کوچکی از کتاب‌های مفیدی- و معدود کتاب‌های باز مانده‌ای- است که درباره جنگ جمل نوشته شده است. شکی نیست که حادثه جمل از مهم‌ترین وقایع تاریخ صدر اسلام است و روشنگر بسیاری از مسائل و مشکلات پدید آمده در این دوره که زائیده تجمع سقیفه بنی ساعده بودند. واقعه جمل چهره حقیقی کسانی را که تحت عنوان صحابی رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم وجاهت و قداستی کسب کرده بودند و بدین جهت مقام و منزلتی برای خود قایل بودند، نشان داد و ماهیت درونی ایشان را آشکار ساخت. و نیز از دسیسه‌های منافقان و حزب قریش که هیچ گاه به دعوت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ایمان راستین نیاوردند و همواره در صدد تهی ساختن کینه‌های خویش نسبت به پیامبر و خاندانش بودند- چنانکه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به آن هشدار داده بود- پرده برداشت و نیت‌های پلیدشان را روشن نمود. و همین طور شخصیت واقعی صاحب جمل را که تحت نام ام المؤمنین و محبوبه رسول خدا قداست و حرمتی دروغین برای خود فراهم ساخته بود، و نیز پیامدهای اسف بار عملکرد او در این واقعه را که بی شک سهم بسزایی در انحراف مسیر تاریخ اسلام داشت، نمایان ساخت. ترجمه حاضر ترجمه‌ای ساده و روان که تمامی این کتاب را در بر گرفته و در یک جلد گنجانده شده است. ۳ - پانویس
۴ - منبعنرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |